İçindekiler
Bina güçlendirme yapılmadan önce bina yapısal olarak analiz edilerek hangi yöntemin doğru olduğuna karar verilmelidir. Binayı güçlendirmek mi yoksa kentsel dönüşüm kapsamında yıkıp yeniden inşa etmek mi sorusunun yanıtı binanın teknik analizinden sonra ortaya çıkar.
Her bina, bulunduğu konum ilçe ve imar planı farklılıklarına bağlı olarak farklı değerlendirilir. Binanın yeniden yapılması halinde kat ve kullanım alanlarında bir değişiklik olmayacaksa binayı yeniden yapmak sağlıklı bir çözüm olabilir. Öte yandan yasal sınırlamalar dolayısıyla binanın yeniden yapılması halinde alan kaybı yaşanıyorsa bu durumda bina güçlendirme çalışması yapmak doğru olabilir. Binanın bina güçlendirme çalışmasına uygun olup olmadığı veya uygunsa hangi yöntem kullanılarak güçlendirme yapılması gerekliliği analiz çalışması ile ortaya çıkar.
Bina güçlendirme ile ilgili çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler bina çeşitlerine göre farklılıklar gösterebilir. Çalışmalara başlamadan önce güçlendirme yapılacak binanın analizleri çıkarılıp, çeşitli incelemeler doğrultusunda en uygun yöntem izlenmelidir. Bina güçlendirme yöntemlerinden bazıları şunlardır;
Binanın mevcut projesi ile binanın rölevesi arasında herhangi bir fark olup olmadığı kontrol edilir. Binanın taşıyıcı elemanlarında proje ile herhangi bir farklılık olup olmadığı tespit edilir. Binanın zemin etüdü ve karot analizlerine göre ise binanın performans haritası çıkartılır. Bu doğrultuda bina güçlendirme çalışmasına ilişkin genel bir rapor hazırlanır ve bina güçlendirme analizi tamamlanmış olur. Bina güçlendirme analizi sonrasında binaya en uygun güçlendirme modeli ve bunun yaklaşık maliyeti ortaya çıkmış olur.
Mevcut yapıların büyük bölümü bugünkü şartlara göre yapılmamıştır. Mevcut yapıların büyük bölümü inşa edildikleri tarihteki şartlara göre de yapılmamıştır.
Yapılmış olanların da zamana ya da yaşanılan depremlere bağlı etkiler nedeni ile deprem yükü taşıma güçlerinde önemli azalmalar oluşmuş olabilir. Güçlendirme, yapıyı revize edecek, yapıya hayat verecek bir uygulamadır.Fakat gerekli analizler yapılmadan yapının genel özellikleri zemin ve malzeme özellikleri konusunda gerekli gözlem ve deneyler yapılmadan kesinlikle güçlendirme yapılmamalıdır. Aksi halde yapısal riskleri azaltmış değil arttırmış olabiliriz.
Bu sorunun cevabını verebilmek için dört husus göz önünde bulundurulmalıdır.
Binanın depreme karşı dayanıklı olup olmadığı nasıl anlaşılır sorusunun cevabı binanın yapısal riskinin ölçülmesiyle yanıtlanır. Bir binanın deprem açısından güvenli olup olmadığı şu maddelere bakılarak söylenebilir;
Bu maddelere ek olarak yapılaşma sırasında bilinen fay hatlarına yakınlaştıkça risk de artar. Olası depremin büyüklüğü veya şiddeti yüksek risk taşıyan bölgelerde yapılaşma ile doğru orantılı olarak binanın dayanımını etkileyebilir.
Bina güçlendirme yöntemlerini analiz ettiğimize göre bu güçlendirmenin neden yapılması gerektiği ile ilgili detaylara göz atalım. Bina güçlendirme çalışmaları deprem riski veya yıkılma riski barındıran binalara uygulanabilir. Ek olarak güçlendirme çalışmaları var olan binayı sağlamlaştırmak ve gelecekte olası tehlikelerden kaçınmak adına yapılabilir. Bina güçlendirme aşağıdaki nedenlerden dolayı avantajlıdır;
Bina güçlendirme, yapı özelliklerine bağlı olarak farklılık gösterir. Bir yapı için uygulanan güçlendirme yöntemi diğer yapı için uygun olmayabilir. Yapılar ayrıntılı şekilde incelendikten sonra güçlendirme yöntemine karar verilmelidir. Güçlendirme çalışmasına başlamadan önce ilgili bina hakkında doğru çalışmaların yapılması oldukça önemlidir.
Bu sorunun cevabı teknik olarak evet. Fakat maliyet yaklaşımı devreye girmektedir. Güçlendirme maliyeti yeniden yapım maliyetine yaklaşırsa binanın yıkılarak yeniden yapılması teknik olarak daha uygun olur. Yapının güncel imar durumundaki ciddi azalışlarda (kat azalışı, oturma alanının küçülmesi) güçlendirme maliyeti fazla çıkar ise de güçlendirme yaptırmak kat maliklerine daha fazla değer sağlayacaktır.
Bina güçlendirme yaptırmadan binalarını depreme karşı dayanıklı hale getirmek isteyen yapı sahiplerinin akıllarındaki en önemli sorulardan bir tanesi de bina güçlendirme yaptırmak işe yarar mı sorusu.Uygulama yaptırmadan önce söz konusu yapının analizini doğru yapmak bu noktada önem taşıyor.
Her yapı, üzerine inşa edildiği zemin, yapım koşulları, yapım yılı, kullanılan malzeme kalitesi, işçilik ve yıpranma dereceleri göz önüne alındığında birbirinden farklıdır. Bu nedenle betonarme yapılar için tek bir çözüm yönteminden bahsetmek mühendislik açısından doğru olmayabilir.
Bina güçlendirme uygulamasının söz konusu bina için uygun olup olmayacağı yapılacak analiz çalışması sonucu ortaya çıkar. Mühendislik ekibinin gerçekleştireceği analiz çalışması sonrasında bina güçlendirme uygulamasının bina için doğru yöntem olup olmadığına karar verilir. Riskli olduğu ortaya konulan binanın gerekli statik değer aralıklarında olması durumunda bu uygulama depremden korunmak için son derece güvenli bir yöntemdir. Uygulama ile binanın temelinden başlanarak taşıyıcı kolonları daha dayanıklı hale getirilir.
Depremde yapıların özellikle taşıyıcı unsurları zarar görür. Statik hesaplamalar yapılarak binanın zayıf noktalarını tespit etmek mümkündür. Yapı analizi çalışmasının iyi bir mühendislik ekibi tarafından yapılması da ayrıca önem taşır. Yanlış uygulamalar ile gerçekleştirilen güçlendirme çalışması binaya yarar yerine zarar getirebilir.
Bu sorunun yanıtını verebilmek için binanın yapı analizinin yapılması gerekir. Bina zemin etüdü karot numune incelemeleri yapıldıktan sonra mevcut bina ile ilgili bir rapor ortaya çıkar. Binanın analizine göre yıkılıp yeniden yapılması veya güçlendirilmesi kararı verilebilir. Bina için kentsel dönüşüm mü güçlendirme seçeneğinin mi daha avantajlı olacağı yapılacak analiz çalışması sonrası ortaya çıkabilir.
Riskli raporunun oluşturan çalışmalar güçlendirme proje çalışmalarında da kullanılır. Bu durumu ilk başlangıcı güçlendirme çalışmaları yapılsa da riskli sürecine geçilebilir.
Bu durumda yapı, kentsel dönüşümün getirdiği faydalar olan harçlardan muafiyet, kira yardımı, devlet kredi desteği gibi avantajlardan faydalanılarak güçlendirme çalışmaları yapılabilir.
Öncelikle şunu söylemekte fayda var bilinçsizce yapılacak lokal güçlendirme yapıya faydadan çok zararı olacaktır. Özellikle kalfa mantığı ile yapılan, fiziken korozyona uğramış taşıyıcı elemanlara yapılan yapısal güçlendirme bir hesap mantığı ile yapılmadığı için sakıncalıdır.
Yapı güçlendirme çalışmalarında kesinlikle ehil mühendislik hizmeti alınmalıdır.
Bu sorunun cevabı kesinlikle hayır. Bakanlık yasayla kat maliklerinin beyanlarını esas almıştır. Yani yapı kayıt belgesi verilen bir yapının, depreme karşı dayanıklı olduğu raporu istenmiyor. Bu raporu bizim gibi uzman firmalar ve teknik üniversitelerin yapacağı analiz ve tetkikler sonucunda verilebilir. Oysa ki imar barışındaki esas tamamen beyanlar esastır.
Fabrika güçlendirme işlemi, binaların, yapıların ve ekipmanların dayanıklılığını artırmak için yapılan bir işlemdir. Fabrikalarda güçlendirme işlemi, yapısal sorunların çözümü, ömrünün uzatılması, üretim verimliliğinin artırılması, işletme maliyetlerinin azaltılması gibi amaçlarla yapılır. Güçlendirme işlemi, çeşitli malzemeler kullanılarak gerçekleştirilir. Bu malzemeler arasında çelik, beton, karbon fiber ve polimerler yer alır. Fabrika güçlendirme işlemi, yapısal dayanıklılığı ve ömrünü artırırken, işletmenin normal çalışmalarına etki etmeden yapılabilir. Uzmanlar, güçlendirme işlemi için önceden planlama yaparlar ve uygun malzemeleri seçerler. Güçlendirme işlemi sonrasında yapılan yatırımın geri dönüşü, maliyet tasarrufu ve üretkenlik artışı şeklinde olabilir. Ancak güçlendirme işleminin maliyeti, yapının büyüklüğüne, işlemin karmaşıklığına ve kullanılan malzemelere bağlı olarak değişebilir. Fabrika güçlendirme işlemi, binaların ve yapıların ömrünü uzatarak, üretim verimliliğini artırarak, işletme maliyetlerini azaltarak, yapısal dayanıklılığı artırarak ve daha birçok avantaj sağlayarak işletmelere önemli faydalar sağlar.
Güçlendirme projeleri söz konusu yapının kullanım şekli ve teknik ihtiyaçlar doğrultusunda oluşturulur. Mesken yapılardan farklı olarak fabrika güçlendirme projelerinin oluşturulması ayrı bir titizlik ve uzmanlık gerektirir. ANIL İNŞAAT, ticari yapı güçlendirme alanındaki tecrübesi ile endüstriyel binaların güçlendirme proje ve uygulamalarında iş güvenliği ve kalite esaslarını dikkate alarak çalışır. Fabrika güçlendirme projelerimiz için iletişim bölümünden Ticari Yapı Güçlendirme Birimi ile irtibata geçebilirsiniz.
Fabrika güçlendirme, mevcut fabrika binalarının, ekipmanlarının ve yapılarının, çeşitli yöntemler kullanarak daha güçlü ve dayanıklı hale getirilmesidir. Bu yöntemler, yapısal, teknik ve operasyonel güçlendirme olarak adlandırılabilir.
Fabrikalar, üretim faaliyetleri için kritik öneme sahiptir. Ancak, yıpranma ve aşınma nedeniyle fabrikaların binaları, ekipmanları ve yapıları zamanla bozulur ve güçsüzleşir. Bu da üretim sürecinde aksamalara ve hatta iş durmalarına yol açabilir. Fabrika güçlendirme, bu tür aksaklıkların önlenmesine yardımcı olur ve güvenli bir çalışma ortamı sağlar.
Fabrika güçlendirme, yapısal, teknik ve operasyonel güçlendirme olmak üzere üç ana kategoride değerlendirilir.
Yapısal güçlendirme, bina veya yapıların taşıyıcı elemanlarının güçlendirilmesi işlemidir. Yapısal güçlendirme işlemleri, genellikle betonarme yapıların sağlamlığını artırmak için yapılır. Bu işlem, betonarme yapıların sertliğini ve dayanıklılığını artırır.
Teknik güçlendirme, yapıların çeşitli teknik yöntemler kullanarak güçlendirilmesidir. Bu yöntemler arasında, sarsıntı kontrolü, yangın önleme, su yalıtımı ve drenaj yer alabilir. Bu işlem, yapıların dayanıklılığını ve güvenliğini artırır.
Operasyonel güçlendirme, fabrikanın üretim sürecinin güçlendirilmesi işlemidir. Bu işlem, üretim sürecinin daha verimli hale getirilmesini sağlar. Operasyonel güçlendirme, üretim sürecindeki aksaklıkları ve boşlukları tespit eder ve bu sorunları çözmeye yardımcı olur.
Fabrika güçlendirme işlemi, analiz ve değerlendirme, planlama, uygulama ve kontrol ve bakım olmak üzere dört adımda gerçekleştirilir.
Fabrikanın mevcut durumunun analizi ve değerlendirilmesi yapılır. Bu adımda, yapıların güçsüzlükleri, aşınmaları ve diğer sorunları tespit edilir. Bu adımda, yapısal analizler, mühendislik incelemeleri ve incelemeler yapılır.
Analiz ve değerlendirme adımından elde edilen veriler doğrultusunda, güçlendirme planı hazırlanır. Bu adımda, güçlendirme yöntemleri, malzemeleri, maliyetleri ve süreleri belirlenir. Planlama aşaması, güçlendirme işleminin başarısı için önemlidir.
Planlama aşamasından sonra, güçlendirme işlemi uygulanır. Bu aşamada, uygun güçlendirme yöntemleri kullanılarak binaların, ekipmanların ve yapıların güçsüzlükleri giderilir. Uygulama aşamasında, güvenli çalışma koşulları sağlanır.
Güçlendirme işlemi tamamlandıktan sonra, yapıların periyodik olarak kontrol ve bakımı yapılır. Bu adım, yapıların sürekli olarak güçlü ve dayanıklı kalmasını sağlar. Kontrol ve bakım adımı, yapının ömrünü uzatır ve işletme maliyetlerini azaltır.
Fabrika güçlendirme işlemi, birçok avantaj sağlar. Bu avantajlar şunlardır:
Fabrika güçlendirme işlemi, binaların, yapıların ve ekipmanların güvenliğini ve dayanıklılığını artırır. Bu, çalışanların ve makinelerin güvenliği açısından önemlidir.
Fabrika güçlendirme işlemi, üretim sürecini daha verimli hale getirir. Bu, işletmenin üretkenliğini artırır ve maliyetleri azaltır.
Fabrika güçlendirme işlemi, yapının ömrünü uzatır ve bakım maliyetlerini azaltır. Ayrıca, güçlendirme işlemi sayesinde yapının daha dayanıklı hale gelmesi nedeniyle, doğal afetler ve diğer acil durumlar sırasında oluşacak hasarlar da azalır.
Fabrika güçlendirme işlemi, işletmeler için önemli bir yatırımdır. Bu işlem, işletmelerin güvenliği ve dayanıklılığı açısından önemlidir. Ayrıca, üretim verimliliğini artırır ve maliyetleri azaltır. Fabrika güçlendirme işlemi, doğru şekilde uygulandığında, işletmeler için uzun vadeli bir fayda sağlar.
Fabrika güçlendirme işlemi, yapının büyüklüğüne ve işlemin karmaşıklığına bağlı olarak değişebilir. Ancak genellikle birkaç hafta ile birkaç ay arasında sürer.
Fabrika güçlendirme işlemi, yapının büyüklüğüne, işlemin karmaşıklığına ve kullanılan malzemelere bağlı olarak değişebilir. Ancak genellikle yüksek maliyetlidir.
Fabrika güçlendirme işlemi, yapısal zayıflıkların, aşınmaların ve diğer sorunların tespit edildiği durumlarda yapılmalıdır. Ayrıca, doğal afetler ve diğer acil durumlar sırasında hasarın azaltılması için de yapılabilir.
Bina güçlendirme konusuyla ilgili sıkça sorulan sorulan soruların başında bina güçlendirme çalışmasının maliyeti yer alıyor. Bunun nedeni binanın yıkılıp yeniden yapılması veya bina güçlendirme yöntemi ile mevcut yapının yeniden yapılandırılması konularında en belirleyici faktörün bina güçlendirme işinin maliyetinin olması. Öte yandan binanın yıkılıp yeniden yapılması sürecindeki zaman maliyetleri de yapı sahiplerini veya söz konusu binada yaşayan sakinlerin aklını da fazlasıyla meşgul ediyor. Zira mevcut binanın yıkılıp yeniden yapılması ve oturuma/kullanıma uygun hale gelmesi ortalama 1 ila 1,5 yıl arasında bir süreye mal oluyor.
Peki binada bina güçlendirme çalışması yapılması durumunda bina güçlendirme çalışmasının maliyeti nedir? Bina güçlendirme maliyeti neye göre değişkenlik gösterir? Bina güçlendirme maliyeti nasıl hesaplanır?
Bina güçlendirme çalışmasının maliyetini çıkarabilmek için bina ile ilgili teknik verilere sahip olmak gerekir. Binanın yaşı, projesi, imar durumu, kullanım şekli, zemin analizi gibi teknik soruların cevapları bina güçlendirme maliyeti hesaplaması için önemli başlıklardır.
Her bina yapım yöntemi, oturduğu arazi yapısı ve projesi ile birlikte kendine özeldir. Bu nedenle bina güçlendirme maliyetini hesaplamak için öncelikle bina ile ilgili teknik testlerin tamamlanması gerekir. Teknik testler bina ile ilgili verileri ve bina güçlendirme çalışması için hangi yöntemin uygulanması gerektiğini gösterecek olan testlerdir. Betonarme güçlendirme teknikleri, bina temel güçlendirmesi, bina kolon güçlendirmesi, zemin güçlendirmesi uygulanacak yöntemler bazında zaman ve maliyet olarak birbirinden ayrılabilir.
Binadaki teknik testlerin tamamlanmasının ardından söz konusu binanın güçlendirme işleminin hangi teknikle yapılacağı ortaya çıkar. Bina güçlendirme tekniğinin ortaya çıkması ile bina güçlendirme işleminin ne kadar zamanda tamamlanacağı da belirlenmiş olur. Bina güçlendirme işlemi yöntemine göre değişkenlik gösterse de genellikle 4-6 ay gibi bir zaman dilimi içerisinde tamamlanmış olur. Zamanın daha da geriye çekilmesi bina güçlendirme maliyetini etkileyen faktörler arasında olabilir. Her ne kadar zaman maliyeti etkileyen faktörler arasında yer alsa da yapılacak işlemler için olması gereken minimum bir süre de bulunmaktadır.
2025 yılında bina güçlendirme maliyeti daire başı 600.000 TL den başlayarak 2.500.000 TL tutara kadar değişebilen oranlarda oluşmaktadır. Bina güçlendirme maliyeti hesaplanırken, binanın güçlendirme projesi, binanın bulunduğu konum, toplam bağımsız alan adedi gibi faktörler maliyete etki eden faktörler arasında yer almaktadır.
Yapısal güçlendirmede, yapının mevcut durumu dikkatlice tetkik edilmelidir. Yapının mevcut statik ve mimari rolövesi alınmalıdır.
Deprem yönetmeliğinde tarif edilen şekilde, yapıda kullanılan malzeme kalitesi olarak karot numuneleri, gerekli donatı okumaları ve fiziki kontroller için beton sıyırmaları yapılmalıdır. Yapının oturduğu zemin parametrelerinin belirlenebilmesi adına sismik zemin etüdü yapılmalıdır. Elde edilen data ve parametreler ışığında mevcut yapının statik modellemesi yapılarak düşey yükler ve deprem etkisi altında davranışları belirlenir. Yapının davranışına, kullanım amacına ve sürecine göre güçlendirme metodları belirlenerek yapısal deprem güvenliği şartlarına göre yapının detaylı güçlendirme projesi çizilir.
Son yapılan düzenleme ile özellikle büyük şehirlerde binaların depreme karşı güvenliklerinin hızlıca sağlanması adına bina sahibi ve sakinlerinin güçlendirme yapabilmesi için devlet tarafından çeşitli teşvikler verilmektedir. Binalarda yer alan her bağımsız bölüm için bina güçlendirme kredisi desteği çalışmaları devam etmektedir.
Yapısal güçlendirmede, yapının konstrüktif durumuna ve malzeme kalitesine bağlı olarak güçlendirme yöntemleri;
Yapısal güçlendirme maliyeti sorusunun net cevabının verilebilmesi için, yapının performans analizi yapılarak yapıya uygun güçlendirme metoduyla kapsamlı deprem güçlendirme projesinin çizilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla güçlendirmede yaklaşık maliyet hesabı için teorik bilgi, yapının yıkılarak yeniden yapım maliyetinin %50 mertebesini geçmemesi, güçlendirme yapım maliyetinin sınırlarını çizebilir. Maliyet hesabında yapının yeni imar durumuna göre kat kaybı ve yapının oturum alanının küçülmesi de dikkate alınmalıdır.
Bina güçlendirme ile ilgili daha detaylı bilgi almak için bizi arayabilirsiniz.
Uzmanla Görüşün 